De wereld van data science ontwikkelt in een rap tempo. Afgelopen jaar hebben we door het coronavirus veel nieuwe initiatieven gezien binnen data science, allemaal om de wereldwijde crisis te bestrijden. Wat heeft dit ons gebracht? En wat betekent dit voor data science in het nieuwe jaar? In dit artikel geven we je een doorkijkje naar de vier belangrijkste trends binnen data science in 2021.

1. AI wordt op grotere schaal ingezet

Een onverwachte trend die we dit jaar zagen, was de grootschalige toepassing van AI en Machine Learning. Toen Covid-19 zich begon te verspreiden, moesten bedrijven, overheden, ziekenhuizen en andere instellingen kijken naar nieuwe technologieën om het virus te bestrijden. Voorbeelden hiervan zijn het doen van voorspellingen over het aantal mensen dat geïnfecteerd raakt, of het helpen vinden van een juiste behandeling tegen het virus.

Omdat meer organisaties in 2020 de voordelen van AI hebben gezien, zal de groei hiervan in 2021 alleen nog maar groter worden. Waar data science voorheen voornamelijk gebruikt werd door grote organisaties, zullen in het nieuwe jaar ook midden- en kleine bedrijven hun weg naar data science weten te vinden.

2. Meer aandacht voor ethiek en risico’s: gebruik van Explainable AI

In steeds meer sectoren wordt gebruik gemaakt van Deep Learning. Dit is niet zonder gevaren, zo neemt het aantal deepfakes hard toe. Het afgelopen jaar is er veel aandacht gekomen voor de ethiek binnen AI, bijvoorbeeld ook door documentaires als Netflix’ The Social Dilemma. Door deze toenemende bewustwording, wordt Explainable AI steeds belangrijker.

Stel dat je naar de bank gaat om een hypotheek aan te vragen, en je bankier keurt deze af, gebaseerd op de uitkomst van een deep learning-model. Natuurlijk wil je dan weten waarom je niet in aanmerking komt voor een hypotheek, en wat je moet doen om er een aan te vragen. Om deze beslissingen te begrijpen en toe te lichten, moet een algoritme transparant, begrijpelijk en verklaarbaar zijn. Dat betekent dat de bankier moet kunnen uitleggen op welke criteria een beslissing is gebaseerd. Dit kan worden gedaan met behulp van decision tree methods. Maar wat we in 2021 nog meer zullen zien zijn tools die algoritmes verklaarbaar maken, zoals XAI.

3. Onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven zullen intensiever samenwerken

In de afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan op het gebied van AI. Er zijn veel inzichten opgedaan over de mogelijkheden van deze technologie, maar slechts een klein deel van de organisaties maakt er daadwerkelijk gebruik van. Om dit te stimuleren zijn er verschillende samenwerkingsverbanden opgezet door bedrijven, overheden en non-profitorganisaties. Door de krachten te bundelen zal het onderzoek zich sneller ontwikkelen en kunnen bedrijven die met AI willen beginnen gebruik maken van de expertise van de andere partijen. Voorbeelden van dergelijke samenwerkingsverbanden zijn de Nederlandse AI-coalitie en het AI Innovation Center. Volgend jaar zien we nog meer initiatieven en samenwerkingsverbanden op dit gebied.

4. Natural Language Processing wordt meer gebruikt

Spraakherkenningsprestaties zijn tegenwoordig gelijkwaardig aan die van de mens door deep learning. Dankzij deze technologie zijn Google Home of Amazon Alexa's in veel huiskamers te vinden. Deze technologieën zijn gebaseerd op Natural Language Processing (NLP), een technologie die gericht is op het begrijpen van de menselijke taal, zoals de manier waarop mensen communiceren en hoe ze daarop moeten reageren.

OpenAI is een van de organisaties die veel onderzoek doet naar dit onderwerp. Het onderzoekslaboratorium voor kunstmatige intelligentie, dat mede is opgericht door Elon Musk, heeft een nieuwe technologie ontwikkeld: GTP3 (Generative Pre trained Transformer 3). Deze techniek wordt steeds vaker gebruikt en maakt gebruik van vooraf getrainde algoritmes om teksten te genereren. Zo kan het bijvoorbeeld teksten schrijven en samenvatten of zelfs computercode creëren. De eerste versie van GPT is getoond zonder de code te verstrekken, enkel en alleen om het bewustzijn te creëren over het gevaarlijke van dergelijke algoritmen. Vooral in onze maatschappij van nepnieuws is het belangrijk om de gevolgen van zo'n generator in de sociale media te beheersen. De nieuwe versie, GPT3, maakt deel uit van het nieuwe businessmodel dat hen in staat stelt om te controleren en te monitoren hoe en door wie het wordt gebruikt.